Người
yêu thiên văn Việt Nam có cơ hội nhìn thấy một phần của nhật thực hình
khuyên - một hiện tượng thiên văn được nhiều người chú ý diễn ra vào
rạng sáng ngày 21/5.
Trao đổi với phóng viên, anh Đặng Vũ
Tuấn Sơn, Chủ tịch Câu lạc bộ Thiên văn học trẻ Việt Nam cho biết, quỹ
đạo của Trái Đất quanh Mặt Trời và quỹ đạo của Mặt Trăng quanh Trái Đất
đều là hình elip nên khoảng cách giữa các thiên thể không phải là cố
định mà có sự thay đổi.
Về cơ bản, khoảng cách từ Mặt Trời tới
Trái Đất gấp khoảng 400 lần giữa Trái Đất với Mặt Trăng và đường kính
của Mặt Trời cũng lớn hơn đường kính của Mặt Trăng với tỷ lệ tương tự.
Sự trùng hợp ngẫu nhiên này dẫn tới việc trong những lần nhật thực toàn
phần, Mặt Trăng có thể che vừa khít Mặt Trời.
Nhật thực hình khuyên
Tuy vậy, có những trường hợp nhật thực
xảy ra khi Trái Đất đang nằm ở những điểm gần Mặt Trời và Mặt Trăng thì
lại nằm ở điểm xa Trái Đất trên quỹ đạo. Lúc này Mặt Trăng không thể che
hết Mặt Trời mà để lại một phần rìa sáng có dạng như một chiếc nhẫn,
gọi là nhật thực hình khuyên.
Hiện tượng nhật thực hình khuyên sắp
diễn ra chỉ có rất ít khu vực trên thế giới có thể quan sát được. Các
khu vực đất liền có thể quan sát hiện tượng này bao gồm một phần phía
Tây nước Mỹ và một phần Đông Á.
Theo tính toán của NASA, thời gian nhật
thực hình khuyên diễn ra từ khoảng 4 giờ 12 phút và kết thúc vào khoảng 6
giờ 13 phút sáng 21/5 theo giờ Việt Nam - tức là khi Mặt Trời mới mọc
chưa cao.
Anh Sơn cũng cho biết, vào ngày 21/5 tại
Hà Nội mặt trời mọc vào lúc 5 giờ 17 phút, điều này đồng nghĩa với việc
vào thời điểm 5 giờ 20 phút mới có thể quan sát thấy nhật thực từ phía
Đông - khi nhìn về phía chân trời. Tại các đô thị, không thể nhìn thấy
chân trời thì thời gian quan sát sẽ muộn hơn.
Với việc sự kiện thiên nhiên kỳ thú này
sẽ kết thúc vào 6 giờ 13 phút, anh Sơn cho rằng đây là khoảng thời gian
khá ngắn để quan sát. Đó là chưa kể buổi sáng sớm thường có mây và chút
sương đêm nên sẽ cản trở phần nào việc quan sát.
“Người yêu thiên văn nên quan sát
hiện tượng nhật thực bằng các dụng cụ hỗ trợ bảo đảm an toàn cho mắt
như: hộp tạo ảnh Mặt Trời hay kính polymer đen. Không nên quan sát bằng
kính thiên văn, ống nhòm, camera", anh Sơn khuyến cáo.
0 comments: